|
 |
MENU
|
|
|
|
MENU
|
នៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ស្រូវត្រូវបានគេចាត់ទុកជាដំណាំសំខាន់ ជាអាហារចាំបាច់ និងជាប្រភពផ្តល់ថាមពលសម្រាប់ទ្រទ្រង់ជីវិត។ ប្រជាពលរដ្ឋែខ្មែរតែងចាត់ទុកថា ស្រូវជាព្រះមេ ព្រោះស្រូវជាអាហារដែលមិនអាចខ្វះបានសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ៗរូប ដូច្នេះហើយបានជាបុព្វបុរសខ្មែរតែងតែទូន្មានប្រៀនប្រដៅ កុំឲ្យជាន់លើអង្ករ ឬខ្ជះខ្ជាយ ទោះបីមួយគ្រាប់ក្តី ។ ជាភស្តុតាងនៅក្នុងប្រាង្គប្រាសាទបន្ទាយស្រី យើងឃើញមានរូបព្រះឥសូរកាន់កួរស្រូវ ដែលជានិមិត្តរូបបញ្ជាក់ថា ស្រូវគឺជាប្រភពផ្តល់ជីវិត ។
តាមរយៈការផ្តល់ថាមពល ស្រូវមិនប្រើសម្រាប់តែការបរិភោគបាយមួយមុខប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែបានត្រូវប្រជាពលរដ្ឋយើងយកមកច្នៃប្រឌិត និងរៀបចំចម្អិនតាមវិធីសាស្ត្រផ្សេងៗ ជាអាហារប្រចាំថ្ងៃ និងជាបង្អែមជាដើម ៘ បាយ គឺជាប្រភពផ្ដល់ថាមពលប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាជនយើងគ្រប់រូបៗ ដែលពុំអាចខ្វះបានឡើយ ហេតុនេះហើយទើបមានសុភាសិតខ្មែរយើងមួយពោលថា «ធ្វើស្រែនឹងទឹក ធ្វើសឹកនឹងបាយ» ។ ប្រជាពលរដ្ឋយើងបរិភោគបាយ ចំនួនបីដងក្នុងមួយថ្ងៃគឺ អាហារពេលព្រឹក អាហារថ្ងៃត្រង់ និងអាហារពេលល្ងាច ។ ប៉ុន្តេ ជាការពិតក្រៅពីបាយជាអាហារប្រចាំថ្ងៃ ប្រជាពលរដ្ឋបានយកអង្ករមកច្នៃធ្វើជាអាហារប្រចាំផ្សេងទៀតដូចជា គុយទាវ នំបញ្ចុក បាញ់ឆេវ បាញ់ហយ បបរស បបរគ្រឿងជាដើម ។
ជាធម្មតា ការបរិភោគបាយតែមួយមុខប្រចាំថ្ងៃ មិនអាចបំពេញនូវសេចក្ដីត្រូវការរបស់មនុស្សម្នាក់ៗបានឡើយ ។ ជាក់ស្តែងនៅក្នុងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ ក្រៅពីបរិភោគបាយ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយើងបានយកអង្ករ (ខ្សាយ ឬ ដំណើប) មកច្នៃប្រឌិតជាបង្អែមតាមប្រភេទ និងរបៀបខុសៗគ្នាជាច្រើនដូចជា នំអន្សម នំគម នំបត់ នំជាល នំបំពង (ក្រពង) នំចាំង នំក្រូច នំអ៊ី នំអន្សង នំទ្រាប (ទ្រាបបាយ) នំផ្លែអាយ ក្រឡាន អំបុក បាយដំណើប តាប៉ែ កន្តំ (ម៉ែន សារុម ២០០១) ។ តាមទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីខ្មែរ ដោយឡែកនំអន្សម នំបត់ និងនំគម មិនត្រឹមជាបង្អែមធម្មតាប៉ុណ្ណោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ នំទាំងបីប្រភេទនេះ ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋយើងចាត់ទុកជានំសំខាន់ៗសម្រាប់រៀបចំឧទ្ទិសថ្វាយក្នុងពិធីផ្សេងៗ ដូចជាពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍កូនប្រុសស្រី បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ បុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ និងសម្រាប់ពិធីបុណ្យជាច្រើនទៀត ។ ក្រៅពីបង្អែមផ្សេងៗខាងលើ ប្រជាជនយើងយកអង្ករដំណើប ឬខ្សាយ មកច្នៃប្រឌិតផលិតជាស្រាផងដែរ។
នំអន្សមយក្សរបស់ខ្មែរដែលដាក់បង្ហាញនាឱកាសព្រឹត្តិការណ៍អង្គរសង្ក្រាន្តលើកទី៣ នៅខេត្តសៀមរាប ដើម្បីអបអរបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ្មែរឆ្នាំមមែនេះ បានជាប់ចំណាត់ឯតទគ្គកម្មថ្មីក្នុងសៀវភៅកំណត់ត្រាវត្ថុប្លែកៗលើពិភពលោក។
ក្រៅពីភស្តុតាងដែលមានលក្ខណៈជារូបវ័ន្តទាំងនេះ ពាក្យសុភាសិត ឬពាក្យទំនៀមជាច្រើនក៏បានឆ្លុះបញ្ចាំងពីសារប្រយោជន៍នៃដំណាំស្រូវមកលើជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរផងដែរ ។ ចាស់ខ្មែរបុរាណបានពោលថា «ធ្វើស្រែនឹងទឹក ធ្វើសឹកនឹងបាយ» «សំណាបយោងដី ស្រីយោងប្រុស» «ធ្វើស្រែខុសម្តង ខុសមួយឆ្នាំ រើសគូមិនចំណាំ ខុសម្តង ខុសមួយជីវិត» «ធ្វើស្រែទាន់ក្តៅដី ចង់ស្រីទាន់ក្តៅចិត្ត» «ធ្វើស្រែឱ្យមើលភ្លឺ» ៘
ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរតែងចាត់ទុកថា ស្រូវ ឬ អង្ករ គឺជារបស់ដែលមានតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន ហើយក៏ជាវត្ថុជាទីគោរពសក្ការៈសម្រាប់មនុស្សគ្រប់ៗរូបផងដែរ ។ ជាទូទៅប្រជាកសិករខ្មែរបានគោរពយ៉ាងខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត និងសន្មតដោយក្តីមោទនថា ស្រូវគឺជាព្រះអាទិទេពដែលផ្តល់ និងទ្រទ្រង់ជីវិតមនុស្សគ្រប់ៗរូប ដូច្នេះគឺដោយបុព្វហេតុនេះហើយទើបស្រូវត្រូវបានប្រសិទ្ធិនាមថា ព្រះមាតា ព្រះប្រពៃស្រព ឬព្រះមេ របស់ប្រជាជាតិខ្មែរ ។ ការប្រសិទ្ធិនាមនេះ អាចត្រូវបានទទួលយកតាមអំណះអំណាងនៅក្នុងទេវកថា ដែលបានរៀបរាប់ និងនិទានតៗគ្នាថា នៅក្នុងលោកយើងនេះ មានព្រះប្រាំពីរអង្គជាបងប្អូនគ្នាគឺ ព្រះអាទិត្យ ព្រះភិរុណ ព្រះគង្គា ព្រះចន្ទ ព្រះមាតានាងគង្ហីង ព្រះពាយ និងព្រះមាតា ព្រះប្រពៃស្រព ឬព្រះមេ ឬស្រូវនេះឯង ។ ដូច្នេះតាមការនិទានខាងលើនេះ យើងអាចយល់ឃើញថា ទោះក្នុងទេវកថាក្តី ក្នុងការនិទាន ឬជំនឿ របស់ប្រជាកសិករខ្មែរតាំងពីបុរាណកាលក្តី សុទ្ធតែទទួលស្គាល់ថា ស្រូវគឺជាអ្វីដែលមិនអាចខ្វះបានសម្រាប់មនុស្សគ្រប់ៗរូប ។ ប៉ុន្តែជាការមួយគួរឱ្យសោកស្តាយដោយសារថា ទោះបីជាទទួលនូវការគោរពយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏បុព្វបុរសយើងមិនបានបន្សល់រូបព្រះមាតា ព្រះប្រពៃស្រព ឬព្រះមេនេះ នៅទីកន្លែងណាមួយឱ្យយើងបានឃើញឡើយ ។
ដោយស្រូវគឺជារុក្ខជាតិដ៏មានសារសំខាន់បំផុត និងមិនអាចខ្វះបានដូចបានរៀបរាប់មកពីខាងលើ សម្រាប់ជីវិតរបស់យើងម្នាក់ៗ និងដើម្បីការពារ លើកស្ទួយនូវតម្លៃវប្បធម៌ និងតម្លៃជាតិនេះ និងឆ្លៀតក្នុងខណៈដែលឆ្នាំ២០០៤ បានត្រូវសម្រេចជ្រើសយកជាឆ្នាំអន្តរជាតិនៃដំណាំស្រូវ ដោយមហាសន្និបាតនៃអង្គការសហប្រជាជាតិនោះ វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មកម្ពុជា ដោយមានការគាំទ្រពីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានព្រាងតាក់តែង និងរៀបចំរូបព្រះមេ ឬព្រះមាតាព្រះប្រពៃស្រពនេះ ឱ្យមានជាអត្ថិភាពឡើង និងដោយមានលក្ខណៈជាខ្មែរសុទ្ធសាធ ។ តាមរយៈរូបនេះយើងឃើញថា ព្រះមេ ឬព្រះមាតាព្រះប្រពៃស្រព (Rice goddess) មានលក្ខណៈជាទេវតាស្រីមាននាគរាជក្បាលប្រាំជាជំនិះ មានដៃស្តាំកាន់កណ្តៀវត្រកង និងដៃឆ្វេងកាន់កួរស្រូវ ។ នាគរាជគឺតំណាងបុព្វបុរសខ្មែរ ដូចមានប្រវត្តិជាប់ទាក់ទងទៅនឹងរឿងព្រះថោងនាងនាគ ហើយក៏តំណាងនូវភាពត្រជាក់ត្រជុំសុខដុមក្សេមក្សាន្តដល់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ។ នាគរាជគឺតំណាងឱ្យព្រលឹងជាតិខ្មែរ ដែលដិតជាប់ក្នុងអារម្មណ៍របស់ជនជាតិខ្មែរគ្រប់ៗរូប ហើយដែលស្តែងចេញតាមរយៈក្បាច់ចម្លាក់រូបនាគផ្សេងៗ នៅលើប្រាង្គប្រាសាទបុរាណនានា នៅលើសម្ភារៈប្រើប្រាស់ ដូចជា កណ្តៀវ រទេះ ទូក ដំបូលអាគារ និងតាមរយៈពិធីប្រពៃណីជាតិ ដូចជា ពិធីបុណ្យអុំទូក និងពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាដើម ។ ក្រៅពីនេះ នាគរាជ គឺជាអ្នកផ្ដល់ទឹកភ្លៀងសម្រាប់ស្រោចស្រពដល់រុក្ខជាតិ ដំណាំទាំងឡាយ ពិសេសសម្រាប់ដំណាំស្រូវ ដោយឡែកនៅប្រទេសកម្ពុជា ប្រព័ន្ធក្សេត្របរិស្ថានស្រូវដែលពឹងផ្អែកលើរបបទឹកភ្លៀង មាននៅលើផ្ទៃដីច្រើនជាង ៨០ភាគរយ នៃផ្ទៃដីដាំដុះស្រូវសរុប ។ កណ្ដៀវត្រកង គឺជាឧបករណ៍របស់ខ្មែរសុទ្ធសាធ សម្រាប់ប្រើប្រាស់ក្នុងការច្រូតស្រូវ។ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តី រូបនេះក៏នៅមិនទាន់បានទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការនៅឡើយទេ។ ហើយក៏មានពិធីបុណ្យប្រពៃណីជាច្រើនទាក់ទងជាមួយនឹងស្រូវមានដូចជា ពិធីបុណ្យច្រត់ព្រះនង្គ័ល ពិធីបុណ្យសុំទឹកភ្លៀង ពិធីបុណ្យឡើងអ្នកតា ពិធីបុណ្យដារលាន ពិធីបុណ្យពូនភ្នំស្រូវ...។
ប្រភពៈ ឈូកខែ្មរ
