រាជធានីភ្នំពេញ៖  នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៧ខែមេសាឆ្នាំ២០១៧នេះថ្នាដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានរៀបចំពិធីបង្សុកូលឧទ្ធិសកុសលដល់ជនរងគ្រោះ ដែលបានស្លាប់នៅរបបខ្មែរក្រហម និងការឡើងកាន់កាប់អំណាចនៅក្នុងក្រុងភ្នំពេញ កាលពី៤២ឆ្នាំមុន ដោយមេដឹកនាំរបបខ្មែរក្រហមនិងការបរាជ័យនៃរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរដឹកនាំដោយលោកសេនាប្រមុខលន់ណល់។

អ្នកចូលរួមប្រមាណ១០០នាក់និងព្រះសង្ឃផងបានអញ្ជើញនិងមនិមន្តទៅកាន់សារមន្ទីរប្រល័យពូជសាសន៍ជើងឯកស្ថិតក្នុងសង្កាត់ដង្កោខណ្ឌដង្កោដោយមានវត្តមានលោកប៉ុល ហំមអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនិងអ្នកតំណាងរាស្រ្តគណបក្សនេះជាច្រើនរូបទៀតចូលរួម។ព្រះសង្ឃបានសូត្រព្រះធម៌បង្សុកូលដល់ជនរងគ្រោះដែលបានស្លាប់នៅជើងឯកនាសម័យខ្មែរក្រហមចំពោះមុនស្តូបតម្កល់ឆ្អឹងនិងមានការរាប់បាតព្រះសង្ឃផង។

ព្រឹកថ្ងៃទី១៧ខែមេសាឆ្នាំ១៩៧៥(កាលពី៤២ឆ្នាំមុន)ក្រុមខ្មែរក្រហម បានវាយយកក្រុងភ្នំពេញនិងបានជម្លៀសពលរដ្ឋក្នុងក្រុងចេញនិងជាការចាប់ផ្តើមនៃរបបអាវខ្មៅសម្លាប់ មនុស្សបង្អត់បាយ គ្មានថ្នាំព្យាបាលជម្ងឺនិងបង្អត់អាហារធ្វើឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរស្លាប់ជិត៣លាននាក់នៃរបបដឹកនាំដោយលោកសាឡុត សហៅប៉ុលពតបងធំទី១ លោក នួន ជា លោកខៀវ សំផន លោក អៀងសារី និងមេដឹកនាំនៃរបបវាយពិឃាតនោះជាច្រើននាក់ទៀត។

ជារៀងរាល់ឆ្នាំគណបក្សប្រឆាំងតែងតែប្រារព្ធពិធីបង្សុកូលនេះនៅសារមន្ទីរជើងឯកដែលបានចម្ងាយប្រមាណ១៥គីឡូម៉ែត្រពីរាជធានីភ្នំពេញ។ក្នុងពេលប្រារព្ធពិធីថ្នាក់ដឹកនាំគណជំទាស់មួយនេះបានអំំពាវនាវ់ដល់សាលាក្តីកាត់ទោសមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមដើម្បីពន្លឿននីតិវិធីក្នុងការកាត់ក្តីមេដឹកនាំមួយចំនួនកំពុងជាប់ឃុំនៅសាលាក្តីខ្មែរក្រហម។មេដឹកនាំពីរនាក់លោកអៀងសារីនិងប្រពន្ធអៀងធីរិតបានស្លាប់មុនពេលសវនាការទោស។

ឯកឧត្តម គង់ គាំប្រធានគណបក្សសម រង្ស៊ីនិងជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភានៃគណបក្សសមរង្ស៊ីបានលើកឡើងថាសូមឲ្យអ្នកនយោបាយខ្មែរបើកមនសិការបស់ខ្លួនឲ្យមានវប្បធម៌សន្ទនាពិតប្រាកដ។ឯកឧត្តមថា៖កាលពីសម័យអង្គរមានវប្បធម៌អត់ឱន អធ្យាស្រ័យគ្នារវាងខ្មែរនិងខ្មែរដើម្បីជ័យជំនះនិងភាពគង់រង្សនៃប្រទេសកម្ពុជាយើង។

ឯកឧត្តម គង់ គាំបានលើកឡើងថា៖ដើម្បីឲ្យសាសន៍យើគង់វង្សតទភទៀតសូមជួយអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ ជួយគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សគង់វង្ស អភិវឌ្ឍលូតលាស់ពិប្រាកដតរៀងទៅ។ចំណែកឯកឧត្តមប៉ុល ហំមបានលើកឡើងថារយៈពេល៤២ឆ្នាំដែលរបបឃោឃៅ៣ឆ្នាំ៨ខែ២០ថ្ងៃកន្លងទៅនេះ។

ឯកឧត្តម សម រង្ស៊ីបានលើកឡើងក្នុងបណ្តាញហ្វេសប៊ុកថាថ្ងៃ ១៧ មេសា ២០១៧ នេះ គឺជាខួបទី ៤២ នៃថ្ងៃឡើងកាន់អំណាចរបស់ពួកខ្មែរក្រហម ដឹកនាំដោយ ប៉ុល ពត កាលពីឆ្នាំ ១៩៧៥ ដែលជាថ្ងៃចាប់ផ្តើមការសម្លាប់ រង្គាលមកលើ ប្រជា រាស្ត្រខ្មែរ។ក្នុងរយៈពេល ២០ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ មានតែគណបក្ស សម រង្ស៊ី និង គណបក្សសង្គ្រោះជាតិទេ ដែលតែងតែប្រារព្ធពិធីស្មឹងស្មាធ និងឧទ្ទិសបុណ្យកុសល ដល់ដួងវិញ្ញាណក្ខន្ធជនរង គ្រោះ រាប់ លាននាក់ ដែលបានបាត់បង់ជីវិត។

ឯកឧត្តម សម រង្ស៊ីបានលើកឡើងថា៖សូមរំលឹកថា ក្រោយពីរបបខ្មែរក្រហមដឹកនាំលោក ប៉ុល ពត(កុម្មុយនីស្តចំណុះចិន)បានដួលរលំ នៅឆ្នាំ ១៩៧៩ របបថ្មីដែលមកជំនួស ដឹកនាំដោយ លោក ហេង សំរិន (កុម្មុយនីសចំណុះយួន)បានបន្តអបអរសាទរ យ៉ាងសប្បាយ ថ្ងៃ ១៧ មេសា ១៩៧៥ នេះ រហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៨៤-១៩៨៥ពីព្រោះរបបកុម្មុយនីស្តទាំង២នេះដណ្តើមគ្នាយកកេរ្តិ៍ស្នាដៃ "ជ័យជំនះ លើចក្រពត្តិនិយមអាមេរិក"ក្នុងថ្ងៃ ១៧ មេសា ១៩៧៥ ដោយសារតែរបបទាំង២ នេះ ជារបបកុម្មុយនីស្តដូចគ្នា កើតចេញមកពីប្រភពកុម្មុយនីស្តតែមួយ ក្នុងឆ្នាំ ១៩៥១៕                                               

• គណបក្ស
• ប្រឆាំង
• ប្រារព្ធ
• ក្រុងភ្នំពេញ